Over Smart Rivers
Iedereen kan plannen, initiatieven, ontwerpen, publicaties of beleidsideeën aan Smart Rivers voorleggen. Leden van het Expert Team geven een collegiaal advies, kwaliteitsimpuls of ‘second opinion’ volgens de principes van Smart Rivers.
Hoe het begon …
Smart Rivers is in 2012 begonnen als kennisplatform voor de ruimtelijke en landschapsecologische kwaliteit van rivierprojecten. Rond die periode naderden veel projecten van Ruimte voor de Rivier langs de Rijntakken hun voltooiing en vorderden ook veel Maasprojecten, zoals Grensmaas en losse hoogwaterprojecten langs de Terrassenmaas, gestaag. Bij deze projecten was het gebruikelijk en soms zelfs verplicht geweest om meerdere doelstellingen, zoals veiligheid en natuur, te combineren. Het streven naar Integrale Ruimtelijke Kwaliteit leek normaal te zijn.
Nieuwe uitdagingen
In diezelfde periode kwamen er nieuwe uitdagingen en programma’s op het rivierengebied af. Denk aan het Deltaprogramma, het Hoogwaterbeschermingsprogramma en de KRW-herstelprojecten. Het streven naar Integrale Ruimtelijke Kwaliteit leek hier bijna verdwenen. Het natuurbeleid was vergaand gedecentraliseerd. De nieuwe programma’s waren sectoraal van opzet. Integratie met andere doelen, zoals leefbaarheid, natuur en ecologisch beheer en herstel, werd vaak afhankelijk van een toevallige samenloop van omstandigheden – zelden een vooropgezet doel. Minstens zo problematisch was het verlies aan kennis en kunde in de keten over integrale ruimtelijke kwaliteit en de aanpak die daarvoor nodig is.
Een fundament voor ruimtelijke kwaliteit
Gesteund door partijen als het Ministerie van LNV (toen nog EZ), Staatsbosbeheer, Stichting Ark, OBN, Natuurmonumenten, het Wereld Natuur Fonds, en het Limburgs Landschap namen Bart Peters, Keesjan van den Herik en Martijn Daalder het initiatief voor Smart Rivers. Het motto: ‘Veiligheid volgens het DNA van de rivier’. Smart Rivers richtte zich op 3 activiteiten:
- Het verder uitwerken, vastleggen en publiceren van de aanpak voor het realiseren en borgen van ruimtelijke kwaliteit. Dat zijn enerzijds de principes voor ontwerpen volgens het DNA van de Rivier. Anderzijds gaat het om de wijze waarop projecten zijn ingericht en de gewenste kwaliteit ook geborgd is.
- Het verbinden van de experts op het gebied van integraal ontwerpen en kwaliteitsborging en beschikbaar maken van hun collectieve ervaring voor zoveel mogelijk organisaties en projecten
- Het overdragen van kennis en inzicht. Dat gebeurde vanaf het begin in multidisciplinaire reviews van plannen. Niet veel later is daar ook de praktijkondersteuning, Masterclasses en andere opleidingen bijgekomen.
Een onafhankelijke stichting
Vanaf het begin heeft Smart Rivers ervoor gekozen géén projectopdrachten aan te nemen. Wij willen niet concurreren met marktpartijen. Als het gaat om verkenningen, ontwerp en uitvoering verwijzen we graag naar mensen en partijen die dit werk goed aankunnen en van wie wij weten dat ze ‘volgens het DNA van de Rivier’ willen werken. Ook is direct besloten dat Smart Rivers geen ‘goedkeuringsmachine’ wil zijn. Er bestaat geen Smart Rivers-certificaat of -stempel. Kwaliteit is de verantwoordelijkheid van partijen en van de professionals die aan het project werken.
In 2018 nam Staatsbosbeheer het initiatief voor een Smart Rivers Masterclass. Ook andere partijen wilden projecten onder de vlag van Smart Rivers uitvoeren. De oorspronkelijke initiatiefnemers hebben daarom de Stichting Smart Rivers opgericht; Martijn Daalder, Bart Peters en Keesjan van den Herik vormen sinds die tijd het bestuur. Alle activiteiten, materialen en rechten met betrekking tot Smart Rivers zijn begin januari 2019 bij de Stichting ondergebracht.
Dankzij haar partners is Smart Rivers in staat een loket te zijn voor lokale overheden, ondernemers, organisaties van omwonenden en andere betrokkenen bij grote projecten. Waar nodig vragen we een kostendekkende bijdrage van de inzet van de experts. Daarnaast ligt de prioriteit van Smart Rivers bij verbreding en verjonging: we willen meer partners met belangen in het rivierengebied verbinden en een nieuwe generatie ontwerpers en professionals helpen opleiden.
